Endüstri Mühendisliğinin Annesi: Lillian Gilbreth

Endüstri mühendisliğinin annesi olarak kabul edilen Lillian Moller Gilbreth, hem ev yönetimi hem de endüstriyel psikoloji alanında kalıcı izler bırakan bir ilham kaynağıdır. Gilbreth’in doğduğu dönemde toplumun kalıplaşmış anlayışı, "kadının yeri evidir" şeklindeydi. O ise kapsamlı çalışmaları ile bu kalıpları kırdı.

Çalışma ortamlarının verimliliği için derinlemesine gözlem ve incelemeler yaparak ergonomi kapsamında önemli buluşlara imza attı. Özellikle ev yönetimi alanında yaptığı çalışmalar, mutfak tasarımı konusunda yenilikçi değişimler getirdi. Günümüzde hâlâ kullandığımız, günlük yaşantımızı kolaylaştıran, mutfak işlerini daha verimli, düzenli ve pratik hale getiren pedallı çöp tenekesi, buzdolabı rafları gibi ergonomik tasarımlar bu yenilikçi zihnin ürünleridir.

Mutfak Üçgeni: Lillian Gilbreth'in Verimliliğe Getirdiği İşlevsel Düzen

Lillian Gilbreth, özellikle “Mutfak Üçgeni” kavramı ile modern mutfak anlamında önemli adımlar attı. Bu kavram, mutfaktaki üç ana öğe yani ocak, lavabo ve buzdolabı arasındaki düzeni işlevsel forma getirir.

Mutfak Üçgeni, bu üç öğenin birbirine yakın ama çok yakın olmamasını önerir. Bu düzen, mutfak işlerinin daha verimli ve estetik bir şekilde gerçekleştirilmesini sağlar ve bu ilke günümüzde hala yaygın olarak kullanılmaktadır.

Lillian ve Frank Gilbreth’in İş Süreçlerine Getirdiği Devrim

Lillian ve Frank Gilbreth çifti çalışmaları ile günümüzde “İş ve Zaman Etüdü” olarak bilinen çalışmalara ışık tutuyorlar. İsimlerinin harflerinin yer değiştirilmesi ile oluşan "Therblig" adı verilen temel hareketlerin sistematik analizini gerçekleştiren hareket etüdü sistemini geliştirdiler. İş süreçlerinde gerekli hareketleri belirleyip gereksiz hareketleri ortadan kaldırmak için için 17 temel hareket tanımladılar. Bu hareketlerin yapılan işin verimliliği üzerindeki etkilerini incelediler ve iş süreçlerinin optimizasyonu için kullandılar. Kullandıkları farklı yöntemler ile yönetim bilimlerinin gelişmesine önemli ölçüde katkı sağladılar. Gilbrethler iş süreçlerini optimize ederken işçilerin fiziksel ve psikolojik ihtiyaçlarını da göz önünde bulundurmuştur.

Eşi Frank’in ölümünden sonra, Lillian, Frank’in işlerini sürdürdü ve kadının iş gücündeki rolünün önemi konusunda savaşmaya devam etti.

Lillian Gilbreth’in hikayesi yalnızca teknik yönler değil, aynı zamanda insanı da anlamanın önemli olduğunu hatırlatmaktadır. Günümüzde, makinelerin yapay zeka ve otomasyon sayesinde daha akıllı hale geldiği dijital çağda bile iş dünyası, verimliliği artırmak için insan sağlığını ve mutluluğunu göz ardı etmeyen insan merkezli yaklaşımın mükemmel bir örneğidir..