Zaman Yönetimi ve Zamanlama

1. Modül: Zamanın Telafisi Yok

Bu hayatta neredeyse her şeyin telafisi olabilir. Notlarınızın, kaybettiğiniz paranızın, üzerine yağ sıçramış gömleğinizin bir telafisi vardır ama kaybedilen zamanın bir telafisi yoktur. Maalesef geçen her saniye yaşlanıyoruz ve elimizden gelen hiçbir şey yok. Acı bir durum olsa gerek ömrümüz geçiyor ve bazılarımız gençliğimizi yaşayalım derken geleceklerini mahvediyorlar. İleride torunlarınıza başarı ya da başarısızlık hikayelerini anlatmak sadece sizin elinizde. Zamanınızı yönetebilmeyi başarmak başarı hikayelerinizi anlatabilmek için kullanabileceğiniz en önemli enstrüman olmakla birlikte kullanması en zor olanıdır. Modern dünya yapay mutlulukları süslemek ve insanların zamanlarını çürütmek için kurulmuştur.

2. Modül: Gece İnsanı mı Sabah İnsanı mı Olmak

Bu soruya gündüz insanı olarak cevaplamak oldukça sinir verici olabiliyor. Haddimi aşarak modern dünyanın sabah insanına göre kurgulandığını düşünüyorum. Okul vakitleri, çalışma saatleri ve en önemlisi de melatonin hormonunun salgılanma vakitleri bu düşüncemi desteklediğini düşünüyorum. Descartes'in dediği gibi "ruhun oturduğu yer" yani epifiz bezinden " melatonin hormonu " salgılanmaktadır. Melatonin hormonunu incelemekte fayda var. Melatonin hormonu; iç saatimizi düzenlemeye yardımcı olur, dinlendirici uykuyu destekler, melatonin aynı zamanda bir antioksidan olarak çalışır ve hücreleri serbest radikallere karşı korur.

Genelde gece 22.00 ile 04.00 arası salgılanan bu hormonun salgılanması için gerekli koşullardan da bahsetmemiz gerekiyor. Karanlık ortam, mavi ışıktan uzak kalma, düzenli sirkadiyen ritim gibi koşullara ihtiyacımız var. Bu arada genç yaşlarda melatonin üretimi daha yüksek olduğundan bu yaşları verimli kullanmak oldukça avantajlıdır. Uyku düzenimizi bu genç yaşlarımızda düzene oturtmak ilerki yaşlarımız için yapabileceğimiz en önemli yatırımlardan biridir. Tabii ki sizin için gece geç yatmak övünülecek bir şey değilse...

3. Modül: Uyku Meselesi

Her şeye yetişmeye çalıştığımız modern dünyada günah keçisi gibi sömürülmeye çalışılan uyku meselesinden bahsetmezsek olmazdı. Uykudan kısmak öncelikle oldukça kötü bir fikir olduğunu söylesem yanlış olmaz. Beynimizin öğrenme, hafıza fonksiyonlarını iyileştirip sinir hücrelerinin onarımını sağlamak gibi birçok göreve sahiptir. Uykusuzluğun kalp krizi riskini arttırma, hipertansiyon gibi sorunlara da yol açtığı gözlemlenmiştir. Düzenli uykunun karaciğerdeki toksinleri temizlemede, kas-kemik sağlığına olumlu etkisi  varken zaman yaratmak için günah keçisi seçilecek bir aktivite olarak uykuyu seçmek pek mantıklı olmasa gerek.

Önemli işleriniz olduğu zaman söylenen "uykunun çoğu zarar, azı karar" ifadesi gibi cümlelerin yanlış olduğunu ve her şeyin kararında güzel olduğunu unutmamamız gerekiyor. Zaman yaratmak için illa günah keçisi seçmek istiyorsanız bir önceki pazar bültenindeki size zararı dokunan aktivitelerden birini ya da birkaçını seçebilirsiniz. Tabii ki de tercih sizin sonuç olarak insanlar tercihlerinin sonucunu yaşamaktadırlar.

4. Modül Zaman Yönetme Teknikleri

Uyku problemini de çözdüysek artık daha ciddi konulara geçebiliriz. Yine önceki pazar bülteninde de bahsettiğim gibi kararlı olmak çelikten örülmüş bir iradeye sahip olmak tüm problemleri çözmede kilit rol oynamaktadır. Farklı türden yöntemler öğrensek de bunları sürdürülebilir kılmak sadece sizin elinizde ama biz yine de zamanı daha verimli kullanmak için bazı teknikleri inceleyelim.

a) Önce O Kurbağayı Ye: Mark Twain'in çok güzel bir sözü var: "Eğer işiniz kurbağa yemekse, en iyisi kurbağayı sabah ilk iş olarak yemek ve eğer işiniz iki kurbağa yemekse en iyisi büyük olanı ilk yemektir." Bu sözden de anlaşılacağı üzere en zor işi önce yapıp bitirirsek ertelemenin ve iş yükü baskısının önemli derece azaltacağını anlatmaktadır.

b) Sıkılma Oyuna Çevir: Yapacaklarınızı kutucuk kullanarak planlayıp her defasında boyayıp ya da işaretleyerek ilerlemenizi görmek hem size motivasyon sağlayıp hem de neleri bitirdiğinizi görmek açısından oldukça faydalıdır. Ajanda kullanımı, ya da zinciri kırma gibi metotlar kullanarak da bu işlevi kullanabilirsiniz. Dijital çağda yaşıyoruz kağıt kalem kullanmak istemiyorum derseniz de Forest / Notion gibi uygulamalarla hem zamanınızı yönetebilir hem de plan yapabilirsiniz. Siz isteyin her şeye çare bulunur.

c) Bloklu Çalışma: Odak süresi muhabbetine değinmiştim. Maalesef oldukça yerlerde bir odak süreleri ile karşı karşıyayız. Odak sürenizi her gün zorlayarak bloklu çalışma yapabilirsiniz. Belki bunu okurken aklınıza pomodoro yöntemi  bu diyor olabilirsiniz. Pomodoro sizi kurtaramaz. Bir doktorun pomodoro yöntemi ile çalışmasını ister miydiniz, önemli bir ameliyatta 25 dakikalık sürem bitti ameliyatı durdurun 5 dakika dinlenmem lazım gibi bir senaryo ile karşılaşmak istemezdiniz değil mi? Gireceğiniz işlerde, sınavlarda böyle bir çalışma metoduna alışmış bir insanın başarılı olması oldukça zordur. Bu başlıkta blok-dinlenme zaman aralıklarını kendi odak sürenize göre ayarlayıp her gün birer kademe arttırarak ilerlemeniz sizin için oldukça faydalı olur.

d) Eisenhower Matrisi: Bu zaman yönetimi aracının oldukça faydalı olduğunu düşünüyorum. Bu matrisin önem ve aciliyet olmak üzere 2 ana boyuta sahip ve 4 adet kategoriye sahip. Bu 4 kategoriyi inceleyelim.

i. Önemli ve acil: Öncelikli görevimiz bu olmalı ve tam odak görevimizi halletmeye çalışıyoruz.

ii. Önemli ama acil değil: Uzun vadedede büyük etki yaratabilir ama acil olmayan etkinliklerdir. Bu görevi düzenli aralıklarla ilerletmek oldukça sizi zaman baskısından kurtarır.

iii. Acil ama önemli değil: Bu görevi bir başka kişiye devret.

iv. Acil değil ve önemli de değil: Bu etkinliklerden kaçmamız gerekiyor. Enerji ve zaman kaybı yaratacak her etkinlikten uzak durmak gerekiyor. Ya elimine et ya da devret.

Bu Eisenhower matrisi yöntemi hem yol haritanızı belirginleştirir hem de zaman yönetiminize katkı sağlar. Tabii ki her güzel şeyin bir takım kötü tarafları olabilir bu da yanlış sınıflandırma yaparsanız maalesef istenen verimi alamazsınız.

5. Modül: Sonuç ve Zamanlama

Bana sıkça sorulan sorulardan biridir zamanı nasıl kullanıyorsun bu soruya cevap verme niteliğinde bu yazıyı yazdım. Elbette çok fazla teknik var kullandığım birkaç tekniği sizlere faydalı olması için paylaştım. Her şeyi hallettiniz zamanı çok iyi yönetebiliyorsunuz diyelim peki zaman konusu ile ilgili her şeyi çözmüş mü olduk? Tabii ki de hayır. Zaman yönetimi kadar zamanlama da çok önemlidir. Zamanlama konusunu çok uzun cümleler ile anlatabilirdim ama iki cümle ile uzun paragraflara denk bir anlatım sağlayabilirim diye düşündüm.

Hayatta her şey zaman ve zamanlamadan ibarettir. "Yarına bıraktığınız bir cümle,ve iş bütün hayatınızı cehenneme çevirebilirken erken söylenen bir cümle ya da yapılan bir iş anlaşılmadan uçup gidebilir." Bir sonraki pazar bültenine kadar kendinize iyi bakın.